niedziela, 2 lutego 2025

World Wetland Day

 a dowiedziałam się o Światowym Dniu Mokradeł z profilu Lasów Państwowych na instagramie, ale są również inne nazwy: "obszarów wodno-błotnych" lub też "terenów podmokłych" (wikipedia), a notatka jest oczywiście w odniesieniu do szlaku bursztynowego.

Przykładem terenów bagiennych, przez które prowadził dawny szlak handlu bursztynem jest Krajinski park Ljubljansko barje w Słowenii, gdzie po rozległych moczarach z czasów rzymskich pozostał mały rezerwat przyrody w miejscowości Bevke.

mapa ze strony Krajinski park Ljubljansko barje

Na obrzeżach zabagnionej równiny Rzymianie założyli kilka dużych osad i pomiędzy Nauportus a Emona główną drogą komunikacji była rzeka Ljubljanica, o czym świadczą liczne odkrycia archeologiczne. Na mapie widoczne jest między innymi stare koryto rzeki przesunięte przez Rzymian bliżej kamieniołomu Podpeč, by ułatwić transport do budowy miasta Emona, jak i od północy mokradeł poprowadzili drogę bitą, co znacznie ułatwiło komunikację.

Krajinski park Ljubljansko barje z mozaiką pól uprawnych i łąk, gdzie począwszy od Rzymian, człowiek wraz z przyrodą kształtuje obraz tej przestrzeni

Mali plac nature reserve,
Institute Ivan Cankar for culture, sport and tourism Vrhnika

The isolated Kostanjevica hill near the village of Bevke is the home of the only remainimg, "living" peatland in this part of Europe. The area called Mali plac has been proclaimed as a nature reserve.
Nowadays, only small patches of peatland, covered with beeches and buckthorn, bear witness to the former riches of the marsh. One of then is Jurcovo peat bog which extraction failed to exhaust completely. In the past turf was mostly used for heating, for melting lead, as loose garden peat.

 
In this small area no less than fourteen plant species have been found from the "Red List" of endangered plant species in Slovenia. Among them are several which probably do not grow anywhere else. Now that the water level is allowed to increase, the habitat of these plants has improved. In spring time can already be seen some of them blossom: the common and marsh rosemary, various sundews, mosses, bladderwort, marsh orchids and violets, not to mention various sedges, reeds and marsh grasses. Mali plac has also become the refuge of a handful of moor tortoises.
Informations: TIC Vrhnika
 

ktoś mógłby zapytać:
- „co ma piernik do wiatraka?” (w odniesienia do szlaku bursztynowego i mokradeł). 
- otóż przejścia przez bagna, podobnie jak przełęcze i doliny rzeczne stanowiły odcinki stałej trasy lądowej, po której podróżowano. I właśnie te odcinki pozwalają na prawdopodobną rekonstrukcję dróg i szlaków, w odróżnieniu od odcinków zmieniających się zależnie od pór roku, warunków atmosferycznych oraz innych sił natury (np. łożyska potoków w okresach suszy, rozlewiska i zmienne koryta rzek, brody itp.).
To, że zaczęto zabiegać o bursztyn i stał się on przedmiotem handlu sprawiło, że zaczęły powstawać często uczęszczane szlaki, które omijając przeszkody terenowe wiodły wzdłuż dolin rzecznych przez przełęcze górskie i przejścia między bagnami do celu podróży.
Rekonstrukcja najdawniejszych przepraw rzecznych i przejść bagiennych jest istotnym elementem metody odtwarzania sieci komunikacyjnej, a co za tym idzie, jest ściśle związana z historią osadnictwa. Przecież musiano dostarczyć przedmioty handlu do skupisk osadniczych, by wymienić się na to pożądane a zarazem modne "złoto północy", nie inaczej jak pokonując trasę wiodącą i lądem i wodą (np. śródlądowe drogi wodne). A punktami etapowymi najpewniej były najbardziej dogodne miejsca na postój, jak np.na przedpolach przełęczy, przy brodach rzecznych lub przejściach przez bagna. Jak i również przy przechodzeniu z trasy lądowej na wodną i odwrotnie, gdzie trzeba było przenocować, zmienić np. konie, czy przeładować towar i zaopatrzyć się w żywność.
I wisienka na torcie, bowiem przykładem jak starożytni radzili sobie z terenami podmokłymi, jest nasze podwórko czyli pomosty bągardzkie, urządzenia drogowe ułatwiające przeprawę.        




Brak komentarzy:

Prześlij komentarz